อุนสาวรีย์เจ้าพ่อขุนตาน (พระเบิก)

ตราสัญลักษณ์ เทศบาลตำบลเวียงตาล

Download ตราสัญลักษณ์ เทศบาลตำบลเวียงตาล  ภาพสี   ลายเส้นขาวดำ

  ตราสัญลักษณ์เทศบาลตำบลเวียงตาลเป็นรูปอนุสาวรีย์เจ้าพ่อขุนตาล หมายถึง เจ้าพ่อขุนตาลหรือ พระยาเบิกเป็นผู้สร้างเมืองเวียงต้านขึ้น (ปัจจุบันเวียงตาล) เพื่อต้านทัพของพระยาเม็งราย ซึ่งยกทัพเข้ามาเพื่อรบเข้าตีเมืองลำปาง (เขลางค์นคร) และได้สู้รบจนถูกจับและนำไปฝัง จึงร่วมใจกันสร้างอนุสาวรีย์เจ้าพ่อขุนตาลขึ้น ณ บริเวณเมืองเวียงต้านในอดีตยังปรากฏร่องรอยให้เห็นอยู่จนถึง ปัจจุบันอยู่ในตำบลเวียงตาล อาเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง

  ประวัติเจ้าพ่อขุนตาน
             พญาเบิกหรือเจ้าพ่อขุนตาน    เป็นเจ้าเมืองเขลางค์นครและเจ้าเมืองต้าน เป็นราชบุตรของพญายีบา เจ้าเมืองหรภุญชัย (ลำพูน) ในราชวงศ์จามเทวีและเป็นธรรมเนียมและพระราชประเพณีราชวงศ์จามเทวี ราชบุตรองค์ใดก่อนขึ้นครองราชย์ นครหริภุญชัย จะได้รับการแต่งตั้งให้เป็นพระยุพราชไปครองเมืองเขลางค์นครเสียก่อน  เมื่อปี พ.ศ. ๑๘๑๔  ครั้งพญายีบาเป็นเจ้าครองนครหริภุญชัย  ก็ได้ให้พญาเบิก  หรือ    เจ้าพ่อขุนตาน  ราชบุตรไปครองเมืองเขลางค์นคร กระทั่งปี พ.ศ. ๑๘๒๔ กองทัพพญาเม็งราย  เจ้าเมืองเชียงรายและเจ้าเมืองฝางยกกองทัพมาตีเมืองหริภุญชัยแตก และยึดเมืองได้ พญายีบาจึงเสด็จหนีการรบไปพึ่งพญาเบิกผู้เป็นราชบุตรที่เมืองเขลางค์นคร เจ้าพญาเบิกจึงสะสมไพร่พลเพื่อป้องกันความมั่นคงของเมืองเขลางค์นคร  เจ้าพญาเบิกจึงไปสร้างเมืองต้านศึก  ขึ้นในพื้นที่บริเวณแห่งหนึ่งในเขตอำเภอห้างฉัตร ใกล้ทิวเขาใหญ่เมืองนั้นต่อมามีนามว่า  “เวียงต้าน” ส่วนทิวเขาสูงยาวเหยียดคั่นระหว่างลำปางและลำพูน  ซึ่งเป็นแนวทางวางกำลังไพร่พล  ตีสกัดกองทัพพญาเม็งราย  ต่อมาเรียกว่า“ดอยขุนต้าน”ซึ่งปัจจุบันก็คือดอยขุนตาน      การสู้รบที่เวียงต้านตามแนวเขาขุนต้านเป็นการสู้รบอย่างหนัก  ที่สุดก็พ่ายแพ้แก่กองทัพพญาเม็งราย  เจ้าพญาเบิกและเจ้าพญายีบาจึงถอยทัพร่นลงมาติดหล่มหนองใหญ่แห่งหนึ่ง  ปัจจุบันคือบ้านหลิ่งก้าน  ตำบลหนองหล่ม  อำเภอห้างฉัตร   นั่นเอง   

พญาเบิก หรือเจ้าพ่อขุนตาน เป็นยอดนักรบที่มีความคงกระพันชาตรีและมีกุสโลบาย  ในการวางแผนการรบอย่างลึกซึ้ง ฉกาจฉกรรจ์ เช่น การตั้งทำเลเวียงต้าน การซุ่มรี้พลจู่โจม    ตีข้าศึกแบบกองโจรตามแนวเขา  รบกวนกองทัพพญาเม็งราย ที่จะเข้าตีให้ถึงเมืองเขลางค์นคร   นับว่าเป็นอัจฉริยะในการรบเป็นอย่างยิ่ง ขณะที่พญาเบิกเสียทัพอย่างสิ้นเชิง จนถึงจับตัวได้ ก็ไม่สามารถจะใช้ศาสตราวุธใดๆ สังหารได้  เนื่องจากความคงกระพันชาตรีของท่าน  ทหารจึงนำตัวไปขุดหลุมฝังทั้งเป็น   จนสิ้นพระชนม์ ณ ดอยแห่งหนึ่งบนทิวเขาขุนตาน  ปัจจุบันเรียกว่า  “ดอยพญาลำปาง”       อยู่ในเขตรอยต่อระหว่างบ้านทุ่งเกวียน   ตำบลเวียงตาล  กับบ้านแม่ยามเหนือ ตำบลเมืองยาว  อำเภอห้างฉัตร  จังหวัดลำปาง  เขตติดต่ออำเภอแม่ทา จังหวัดลำพูน จากประวัติวีรกรรมความกล้าหาญเด็ดเดี่ยว ในการต่อสู้กับข้าศึกผู้รุกรานเมืองเขลางค์นครและความกตัญญูกตเวทิตาต่อพระบิดา              ของเจ้าพญาเบิก  ในครั้งนั้นทำให้ชาวอำเภอห้างฉัตรตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันต่างจดจำและสำนึกในเกียรติคุณอันยิ่งใหญ่ไพศาลมิรู้ลืม  จึงพร้อมใจกันกำหนดให้มีงานพิธีบวงสรวงดวงวิญญาณของพญาเบิก  หรือเจ้าพ่อขุนตานเป็นประจำทุกปี เพื่อเป็นการรำลึกถึงเกียรติคุณความดี และวีรกรรมอันกล้าหาญของเจ้าพ่อขุนตาน  ตลอดจนเพื่อให้เกิดความ   เป็นสิริมงคล  ความสมบูรณ์พูนสุขแก่บ้านเมืองและประชาชนสืบมา

“เมืองโบราณเวียงต้านและเวียงรมณีย์”

เวียงต้านและเวียงรมณีย์  เป็นเวียงคู่แฝด ที่กำเนิดมาคนละช่วงยุคสมัย  เวียงรมณีย์  ถ้าดูตามหลักฐานของรอบภูมิประเทศที่เหลืออยู่เชื่อได้เลยว่า   เวียงรมณีย์เป็นเวียงที่กำเนิดก่อนและเป็นเวียงเล็ก  ที่อยู่คนละฝั่งลำน้ำแม่ตาล    เป็นเวียงที่มีกำแพงเมืองและคูเมืองที่ไม่เป็นรูปเรขาคณิต ปัจจุบันแทบไม่เหลือร่องรอยความเป็นเวียง  พื้นที่เวียงถูกบุกรุกครอบครอง  เป็นที่ทำกินของชาวบ้านโดยรอบกันหมด เวียงต้านเป็นเวียงที่เหลือร่องรอยคูเมือง (คือเมือง)  และกำแพงเมืองจากการสังเกตดูการขุดคือเมืองและการสร้างกำแพงเมืองพบว่า  เวียงต้านคงมีการอยู่อาศัย  และก่อสร้างเมือง / เวียง ๒–๓  ยุค  จะเห็นได้จากการขุดเมือง และสร้างกำแพงเมืองออกเป็น ๓ ส่วน คล้ายรูปตัว L) ดังแผนผัง ๑.  ยางคะตึก  เป็นสถานที่สำหรับชาวเมืองบูชาเทพยดา ทุกขี ด้วยกวางคำ  (โดยใช้สุนัขขนคำแทน) ยางคะตึกที่มี ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเวียงโบราณ , ๒.  ทุ่งตะคอก  เป็นสถานที่คุมขังนักโทษ / เชลย ,๓.  หนองอาบช้าง  เป็นสระ / หนองน้ำใช้อาบน้ำชำระร่างกายของช้าง   เจ้าเมือง , ๔.  บ่อน้ำโบราณที่มีขนาดไม่ใหญ่โตมากนัก อยู่กลางเวียงเป็นรูปวงกลมก่อสร้างด้วยอิฐดินเผา